Τι θέλει να πει ο ποιητής;
Ο συμβολικός μυστικισμός επιτρέπει βέβαια διαφόρων ειδών ερμηνείες, ώστε όλοι να μένουν ικανοποιημένοι κι ο μύθος να αποκτάει θρησκευτικό κύρος και τα εννοούμενα να παραμένουν επ’ απειλή «αφορισμού» υπονοούμενα. Πέρα όμως από τα μήλα κι όλα τα παρόμοια, η πιο ακλόνητη ερμηνεία, ακλόνητη βιωματικά, είναι αυτή που λέει:
«δε φταις εσύ που βασανίζεσαι, φταίνε η μάνα σου κι ο πατέρας σου που σε κάνανε, αλλά και γι’ αυτούς φταίνε οι προηγούμενοι, σχοινί κορδόνι μέχρι τον Αδάμ και την Εύα που τους παράσυρε το φίδι (;;;!!!) στον πειρασμό κι έτσι χάθηκε γι’ αυτούς ο παράδεισος της ύπαρξης κοντά στο θεό, και ο παράδεισος της ανυπαρξίας κοντά στο θεό (!!!) για τις επόμενες γενιές. Σου φαίνεται αυτή η ζωή κόλαση; Δε σου φταίει η ζωή, δε σου φταίει το καθεστώς της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης, σου φταίει ο πατέρας σου κι η μάνα σου που σε κάνανε».
Ο κυνισμός των καταπιεστών σε θρησκευτική μορφή, κηρυσσόμενος κι από τις τρεις «μωσαϊκές» θρησκείες για χάρη τάχα των οποιών (και στην πραγματικότητα για τα συμφέροντα των κυρίαρχων τάξεων) αιματοκυλιόνται οι λαοί κάτι αιώνες τώρα.
Το λέει και το τραγούδι, σχοινοβατώντας πάνω στη γραμμή που χωρίζει τη θρησκευτική υποταγή από την κοινωνική διαμαρτυρία (αν κι εδώ που τα λέμε, μιλώντας όχι για τον «άνθρωπο» αλλά για τον φτωχό, τη γραμμή την πατάει από τη μέσα πλευρά).
Όταν κανείς είναι φτωχός απ’ όλους αδικιέται
Ο φτωχός, μάνα, καλύτερα να μη γεννιέται
Όχι, δεν είναι η γενετήσια πράξη το προπατορικό μας αμάρτημα. Είναι που δεν έχουμε στείλει ακόμα στον αγύριστο τους εκμεταλλευτές και τον κόσμο τους, για να οικοδομήσουμε τον κόσμο που θ’ ανταποκρίνεται στους ανθρώπινους πόθους για τη ζωή, τη σοσιαλιστική κοινωνία, τον κομμουνισμό.
ιππόκαμπος 