πηγή: ριζοσπάστης
Θύματα της φτώχειας και του πολέμου, αντιμετωπίζουν και… τον «εξορθολογισμό δαπανών» στην Πρόνοια
«Ηρθε νεογέννητο στο «Παίδων» με «εισαγγελική εντολή». Σήμερα είναι τριών χρόνων. Εδώ και τρία χρόνια παραμένει στην ειδική Μονάδα Πρόωρων Νεογνών του νοσοκομείου. Τρία χρόνια δεν έχει βγει ποτέ από την κούνια, έξω από τη μονάδα, δεν έχει πάει μια βόλτα. Δεν προλαβαίνουμε ούτε να το αγκαλιάσουμε, να το περπατήσουμε. Και δεν είναι το μόνο στη μονάδα. Εχουμε άλλα τρία παιδιά με «εισαγγελική εντολή». Αρρωσταίνουν από τα υπόλοιπα ή μεταδίδουν τα ίδια μικρόβια στα άλλα. Είμαστε δύο νοσηλεύτριες στη βάρδια για 20 μωρά, με πολλά απ’ αυτά να δίνουν μάχη για τη ζωή τους. Δύο άνθρωποι που πρέπει να ταΐζουμε 20 βρέφη, να τα αλλάζουμε, να τα κάνουμε μπάνιο, να κάνουμε αιμοληψίες, να ελέγχουμε μόνιτορ και οτιδήποτε άλλο χρειάζεται…».
Είναι η αποκαλυπτική μαρτυρία εργαζόμενης για την τραγική κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα παιδιά των «εισαγγελικών εντολών» που στοιβάζονται στα Νοσοκομεία Παίδων και σε δημόσια μαιευτήρια, για μήνες ακόμη και χρόνια, ακριβώς γιατί δεν υπάρχει καμία μέριμνα για την ομαλή ένταξη αυτών των παιδιών σε κατάλληλα οργανωμένες δομές, που θα διασφαλίζουν όλα όσα χρειάζονται σε αυτήν την κρίσιμη ηλικία.
Ο «Ριζοσπάστης» βρέθηκε τις προηγούμενες μέρες στο Παίδων «Αγία Σοφία», με αφορμή τις αλλεπάλληλες κινητοποιήσεις του προσωπικού το τελευταίο διάστημα, που γίνονται με πρωτοβουλία των ειδικευόμενων γιατρών της Α’ Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής του νοσοκομείου, απαιτώντας την άμεση λήψη μέτρων προστασίας των φιλοξενούμενων και των νοσηλευόμενων παιδιών καθώς και όλων των εργαζομένων. Μιλήσαμε με τους εργαζόμενους του νοσοκομείου για την οριακή κι επισφαλή πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί και καλούνται να αντιμετωπίσουν. Τα όσα μας λένε αποτυπώνουν ανάγλυφα και σε αυτήν την περίπτωση τις τραγικές συνέπειες από τον συνδυασμό της κλιμάκωσης της αντιλαϊκής πολιτικής με την πολιτική μείωσης των κονδυλίων του αστικού κράτους για την Πρόνοια, με βάση και όσα ψήφισαν μαζί στο 3ο μνημόνιο ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι και ΑΝΕΛ…
Πριν από 5 χρόνια, τα παιδιά με «εισαγγελική εντολή» στο «Αγ. Σοφία» ήταν 70. Το 2018 έφτασαν τα 222…
Η ηλικία τους κυμαίνεται από τις πρώτες μέρες της ζωής τους μέχρι την εφηβεία. Στην πλειοψηφία τους είναι υγιή και παραπέμπονται με «εισαγγελική εντολή» στα νοσοκομεία για ιατρικό προληπτικό έλεγχο, ο οποίος ολοκληρώνεται εντός ολίγων ημερών. Λόγω όμως της «ανεπάρκειας των κατάλληλων προνοιακών δομών», τελικά εγκλωβίζονται ολομόναχα σε θαλάμους νοσοκομείων χωρίς καθορισμένο χρονικό ορίζοντα παραμονής, μήνες και χρόνια ολόκληρα, μαζί με παιδιά που έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας.
«Κι αν ένα νοσηλευόμενο παιδί πιέζεται που μένει για λίγες μέρες στο νοσοκομείο κι έχει στο πλευρό του την οικογένεια, μπορείτε να φανταστείτε πόσο υποφέρουν αυτά τα παιδιά που παραμένουν εδώ μήνες, χωρίς να είναι άρρωστα, χωρίς φροντίδα και προσοχή, χωρίς την αναγκαία στήριξη από εξειδικευμένο προσωπικό; Πρόκειται για μια ξεκάθαρη μορφή κακοποίησης», μας επισημαίνουν εργαζόμενοι στο νοσοκομείο.
Ο «εξορθολογισμός δαπανών» και στην Πρόνοια αντανακλάται σε εκατοντάδες παιδιά που ζουν στο περιθώριο, εκτός κατάλληλων δομών Πρόνοιας, χωρίς την απαιτούμενη επιστημονική στήριξη και φροντίδα.
Σε συνθήκες εχθρικές για ό,τι είναι αναγκαίο στην ομαλή ανάπτυξή τους, καθώς δεν πηγαίνουν σχολείο, δεν αθλούνται, δεν ασκούνται σωματικά και πνευματικά, δεν ψυχαγωγούνται,στερούνται κάθε δραστηριότητα που θα τους προσέφερε ευχαρίστηση και ενδιαφέρον για τη ζωή. Το Νοσοκομείο Παίδων δεν διαθέτει – όπως και δεν προβλέπεται για τα νοσοκομεία – δομές και αρμοδιότητες για 24ωρη φύλαξη ανηλίκων τα οποία είναι υγιή και δεν νοσηλεύονται.
«Αρνούμαστε να γίνουμε συνένοχοι στην κατ’ εξακολούθηση κακοποίηση και αποστέρηση των βασικών δικαιωμάτων των παιδιών» μάς υπογραμμίζουν οι εργαζόμενοι και προσθέτουν: «Εδώ τίθεται θέμα ασφάλειας των ίδιων των παιδιών: Είναι ασυνόδευτα, χωρίς φροντιστές, έκθετα σε χώρους οι οποίοι δεν είναι το παιδικό δωμάτιο. Μπορεί να πέσουν από το κρεβάτι, να πάρουν το ασανσέρ, να τραυματιστούν με οτιδήποτε. Γιατροί και νοσηλευτές δεν μπορούμε να τους δώσουμε τη σημασία που ξέρουμε ότι χρειάζονται, γιατί είμαστε εδώ για να υπηρετήσουμε παιδιά που έχουν επείγουσα ιατρική ανάγκη».
Τα τελευταία 5 χρόνια, ο αριθμός των παιδιών που φτάνουν με «εισαγγελική εντολή», μόνο στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία», αυξήθηκε κατά 300%! Πριν από έναν μήνα τα ασυνόδευτα παιδιά αντιστοιχούσαν στο 25% του συνόλου των κλινών, ενώ ο αριθμός τους αυξάνεται και αλλάζει από βδομάδα σε βδομάδα, από εφημερία σε εφημερία, με επιμήκυνση της παραμονής τους.
Αυτό το διάστημα η πλειοψηφία των ασυνόδευτων παιδιών είναι έφηβοι. Απέχουν από οποιαδήποτε εκπαιδευτική δραστηριότητα, δεν έχουν κανέναν οικείο, δεν έχουν οργανωμένη δραστηριότητα και ο χρόνος τους κυλά χωρίς περιεχόμενο. Αναπόφευκτα σε αρκετές περιπτώσεις αναπτύσσονται παραβατικές συμπεριφορές.
Τα όσα μας επισημαίνουν οι εργαζόμενοι είναι αποκαλυπτικά:
«Πρόκειται για ταλαιπωρημένα παιδιά, σε δραματικές συνθήκες, 12χρονα που μπούχτισαν το φαγητό του νοσοκομείου, καπνίζουν, πίνουν, ασκούν βία. Κινδυνεύουν. Φεύγουν για ώρες από το νοσοκομείο, κανείς δεν γνωρίζει πού βρίσκονται, τι κάνουν, αν είναι καλά. Νιώθουν ότι είμαστε οι δεσμοφύλακες σε μια φυλακή που δραπετεύουν, επιστρέφουν, ξαναφεύγουν. Οταν αντιληφθούμε την απουσία τους, ειδοποιούμε την αστυνομία, συρόμαστε διαρκώς σε μια ατέρμονη γραφειοκρατία, για καταθέσεις στο Αστυνομικό Τμήμα, ο γιατρός και ο νοσηλευτής βάρδιας, να δηλώσουμε κάτω από ποιες συνθήκες έφυγαν. Πλέον η αστυνομία μάς κάνει παράξενες παροτρύνσεις «να κάνουμε μήνυση στα παιδιά, για να δημιουργηθεί δικογραφία». Αρνούμαστε.
Κι όσο κρατάει αυτή η διαδικασία, το νοσοκομείο δουλεύει στον «αυτόματο πιλότο», μένει ακόμη λιγότερο προσωπικό με νέα βαριά περιστατικά που έχουν καταφτάσει κι εμείς πρέπει να είμαστε εκεί. Τινάζεται στον αέρα η λειτουργία του νοσοκομείου. Καθημερινά υπάρχει αποδιοργάνωση κι όλοι φοβόμαστε μη συμβεί κάτι που θα είναι μη αναστρέψιμο. Είναι ζήτημα χρόνου…».
Πέντε χρόνια πριν τα παιδιά που έφτασαν στο «Αγία Σοφία» κατόπιν «εισαγγελικής εντολής» ήταν 70 ολόκληρο το έτος.
Πλέον, μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2019 είναι 72.
Ολόκληρο το 2018 ήταν 222 παιδιά…
Στην κοινωνική υπηρεσία του νοσοκομείου (υπεύθυνη για την αναζήτηση του οικογενειακού περιβάλλοντος των παιδιών, την εύρεση και παραπομπή σε δομές κ.ά.) δουλεύουν σε 12ωρη βάση μόνο 2 εργαζόμενοι, ενώ απαιτούνται τουλάχιστον 9. Οσες προσλήψεις γίνονται είναι με συμβασιούχους που απολύονται μετά από κάποιους μήνες.
Καθημερινά η κοινωνική υπηρεσία στέλνει αιτήματα σε δομές «φιλοξενίας» του Δημοσίου, της Εκκλησίας, των ΜΚΟ. Η απάντηση που παίρνουν είναι ότι δεν έχουν χώρο ή το παιδί δεν ανταποκρίνεται στη δομή λόγω ηλικίας ή φύλου. Ειδικότερα για τους εφήβους υπάρχουν μόνο 2 δημόσιες δομές (Αγ. Ανδρέας και Αγ. Βαρβάρα), ενώ ιδρύματα εκτός Δημοσίου κάνουν …«διαλογή», επιλέγοντας κυρίως μωρά και παιδιά πολύ μικρής ηλικίας, υγιή κι όχι όσα παιδιά παρουσιάζουν παραβατική συμπεριφορά.
«Στο νοσοκομείο ήρθε κατόπιν «εισαγγελικής εντολής» βρέφος 6 μηνών με πρόβλημα υγείας. Σήμερα είναι 13 χρόνων κι είναι ακόμη εδώ. Δεν έφυγε ούτε για μια μέρα, γιατί δεν το παίρνει καμία δομή. Τα τελευταία χρόνια αυξάνεται και ο αριθμός των παιδιών από οικογένειες με μοναδικό μηνιαίο εισόδημα το προνοιακό επίδομα των 300 ευρώ, που ζουν από τα κοινωνικά παντοπωλεία, χωρίς ρεύμα. Οικογένειες που δεν έχουν κανενός είδους στήριξη, ούτε από τους δήμους και τις Περιφέρειες, ούτε στο προσχηματικό κι ελλειμματικό σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας», καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι.
Παράλληλα, καταφτάνουν ανήλικα παιδιά στο νοσοκομείο, 10 και 11 χρόνων από το Πακιστάν, το Ιράν, που δουλεύουν σαν εργάτες γης, για να στέλνουν χρήματα στην οικογένεια στις πατρίδες τους. Λόγω έλλειψης διερμηνέων (απολύθηκαν λόγω λήξης των συμβάσεων) όταν κολλούν σταφυλόκοκκο ή τραυματίζονται, η συνεννόηση με την κοινωνική υπηρεσία, με τους γιατρούς για την παροχή ιατρικής βοήθειας, είναι αδύνατη, στην καλύτερη περίπτωση γίνεται μέσω τηλεφώνου…
Οι αρμόδιοι εντός κι εκτός νοσοκομείου έχουν ενημερωθεί εδώ και καιρό με κάθε τρόπο, προφορικά και γραπτά. Η απάντηση προς τους εργαζόμενους είναι… να «δείξουν κατανόηση»!
«Αυτά τα παιδιά δεν χρήζουν νοσηλείας. Ενα ανθρώπινο περιβάλλον θέλουν για να ζήσουν και να αναπτυχθούν. Οι παιδίατροι και οι νοσηλευτές δεν έχουμε το χρόνο, το κατάλληλο πλαίσιο και τις ειδικές γνώσεις για να τα φροντίσουμε όσο καιρό είναι εδώ», τονίζουν εργαζόμενοι, θέτοντας παράλληλα μια σειρά καίρια ερωτήματα: «Ποιος έχει την ευθύνη σε περίπτωση εξαφάνισης ενός παιδιού; Ποιος έχει την ευθύνη σε περίπτωση τραυματισμού του ίδιου ή άλλου παιδιού ή εργαζόμενου; Εχουν οδηγηθεί δύο φορές συνάδελφοι στα δικαστήρια για τα παραπάνω. Βάσει ποιας νομοθεσίας παραμένουν τα παιδιά σε ομηρία εντός νοσοκομείου;».
Μπροστά στην οριακή κατάσταση και την πίεση που ασκούν οι εργαζόμενοι, τα αρμόδια υπουργεία Υγείας και Εργασίας εξήγγειλαν στις 17/4 ότι… 7 παιδιά από τα 42 (που ήταν τότε στα νοσοκομεία) «θα προωθηθούν» άμεσα σε δομές του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Αττικής, όπως και ότι θα δημιουργηθούν 2 ξενώνες εφήβων (ένας για αγόρια, ένας για κορίτσια) με ορίζοντα λειτουργίας στα τέλη Ιούνη.
Πρόκειται, βέβαια, για θολές εξαγγελίες που δεν απαντούν στο πρόβλημα, όπως εξηγούν οι εργαζόμενοι: «Δεν μπορεί σ΄ αυτές τις συνθήκες να λένε ότι το πρόβλημα θα λυθεί σε δύο μήνες. Τις ίδιες εξαγγελίες ακούγαμε επί συγκυβέρνησης ΝΔ – ΠΑΣΟΚ, επί Βορίδη, Γεωργιάδη. Τα ίδια ακούσαμε πριν από 7 μήνες επί ΣΥΡΙΖΑ και Ξανθού, τα ίδια μάς είπαν και πριν από λίγες μέρες. Και ποια είναι η λύση; Μακριά από δω κι όπου να ‘ναι; Για πολλά απ’ αυτά τα παιδιά πλέον απαιτείται άλλος χρόνος κι άλλου τύπου παρέμβαση.
Γιατί δεν απαντούν: Δύο ξενώνες, για πόσα παιδιά; Για πόσον καιρό; Με πόσο προσωπικό; Τι ειδικότητες; Τι είδους εργασιακές σχέσεις; Και αρκούν δύο; Μιλάμε για εκατοντάδες βρέφη, παιδιά διαφορετικών ηλικιών κι άρα αναγκών, κάθε χρόνο. Το καθένα απ΄ αυτά τα παιδιά είναι ειδική περίπτωση, χρειάζεται διεπιστημονική ομάδα φροντιστών που θα το βλέπει καθημερινά, να έχει μια αίσθηση σταθερότητας, με όρια, κανόνες, δημιουργικό πρόγραμμα».
Δήλωση της Αφροδίτης Ρέτζιου, προέδρου της ΟΕΝΓΕ
Μετά την περιοδεία που έκανε στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγ. Σοφία», η Αφροδίτη Ρέτζιου,πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας (ΟΕΝΓΕ) και υποψήφια ευρωβουλευτής με το ΚΚΕ, δήλωσε στον «Ριζοσπάστη»:
«Είναι προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, πρόκληση στην ανθρώπινη αξία. Στο βλέμμα αυτών των παιδιών καθρεφτίζεται το αποκρουστικό, το απάνθρωπο πρόσωπο του καπιταλισμού. Βρέφη, παιδιά, έφηβοι, θύματα της φτώχειας, της εξαθλίωσης, των πολέμων, της προσφυγιάς, που αντιμετωπίζονται σαν σκουπίδια, «για πέταμα», από το σάπιο εκμεταλλευτικό σύστημα και τα κόμματα που το υπηρετούν. Τρυφερές ανθρώπινες υπάρξεις περιφρονημένες και δυστυχισμένες, που ωθούνται στο κοινωνικό περιθώριο, στην καταστροφή. Πρόκειται για ένα έγκλημα διαχρονικό, τόσο της σημερινής όσο και των προηγούμενων κυβερνήσεων.
Οι γιατροί, οι εργαζόμενοι, συνένοχοι στο έγκλημα δεν πρόκειται να γίνουμε. Απαιτούμε να δοθεί άμεσα λύση. Να μεταφερθούν όλα τα παιδιά σε κατάλληλες δομές και να εξασφαλιστούν όλες οι αναγκαίες προϋποθέσεις για την ομαλή ψυχοκοινωνική τους αποκατάσταση. Να δοθεί γενναία χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να αναπτυχθούν κατάλληλες κρατικές δομές και υπηρεσίες για τη φιλοξενία εγκαταλειμμένων παιδιών.
Ταυτόχρονα, χρειάζεται να δυναμώσει ο αγώνας για την ανατροπή αυτής της απάνθρωπης κοινωνίας, του συστήματος που συμπεριφέρεται σε αυτά τα παιδιά σαν «μητριά», που τους στερεί – όπως και σε εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο – ακόμα και το δικαίωμα στην παιδικότητα».
Σύμφωνα με τη σύμβαση των δικαιωμάτων του παιδιού, κάθε παιδί που στερείται το οικογενειακό του περιβάλλον δικαιούται ειδική προστασία και βοήθεια από το κράτος. Να έχει κατάλληλο επίπεδο ζωής, που επιτρέπει τη σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική και κοινωνική ανάπτυξη.
Από τη στιγμή που θα εντοπιστεί ασυνόδευτο παιδί, πρέπει να ενημερωθεί ο εισαγγελέας ανηλίκων προκειμένου να ενεργήσει ως προσωρινός επίτροπος και να το εκπροσωπήσει/συνδράμει στη διαδικασία καθορισμού του καθεστώτος του πρόσφυγα, αν εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία. Ομως, σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαίος ο διορισμός επιτρόπου ή συμβούλου, γιατί διασφαλίζει την παροχή συμβουλών προς το απροστάτευτο παιδί, την προστασία των συμφερόντων του και την εκπροσώπησή του στα πλαίσια ικανοποίησης των αναγκών του (εκπαίδευσης, κοινωνικής ασφάλειας και φροντίδας της υγείας, έκδοσης εγγράφων κ.ά.).
Η ίδρυση της Δικαστικής Κοινωνικής Υπηρεσίας, που προβλέπεται στο άρθρο 49 του Ν. 2447/1996, η οποία θα μπορούσε να αναλάβει την κηδεμονία αυτών των παιδιών, δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί. Εως την έναρξη λειτουργίας της, τα αρμόδια πρωτοδικεία οφείλουν να διορίζουν επιτρόπους που μπορεί να επιλέγονται από την υπηρεσία επιμελητών των δικαστηρίων ανηλίκων, από ειδική υπηρεσία του υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, από οργανώσεις ή θεσμούς που εξειδικεύονται και σε θέματα προσφύγων και παιδιών (Διεθνής Κοινωνική Υπηρεσία, Ιδρυμα Κοινωνικής Εργασίας, Εθνικό Ιδρυμα Νεότητας, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός κ.ά.). Προκειμένου να εκπληρώσουν το ρόλο τους αποτελεσματικά, οι σύμβουλοι ή οι επίτροποι πρέπει να έχουν την αναγκαία εξειδίκευση σε θέματα φροντίδας των παιδιών και να κατανοούν τις ειδικές και πολιτισμικές ανάγκες τους.
Τι έχει υλοποιηθεί από τα παραπάνω; Η κατάσταση που επικρατεί στο Νοσοκομείο Παίδων «Αγία Σοφία» είναι η σαφέστερη και η πιο πικρή απάντηση στο βασικό ερώτημα.
- Ποιος είναι ο επίτροπος ή οι επίτροποι αυτών των παιδιών που θα φροντίσουν για τα δικαιώματά τους; Διορίστηκαν, αν υπάρχουν, εντός μηνός από τον εντοπισμό αυτών των παιδιών και πού βρίσκονται;
- Πού είναι οι κρατικοί λειτουργοί για να ελέγξουν αν τηρούνται οι προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες και συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη ανάπτυξη των παιδιών αυτών;
- Ενδιαφέρθηκε η Εισαγγελία Ανηλίκων για το τι απέγιναν αυτά τα παιδιά μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προληπτικού ιατρικού ελέγχου;
- Γιατί δεν υπάρχουν επαρκείς κρατικές προνοιακές δομές; Γιατί δεν έχει γίνει ακόμη ούτε καν η χαρτογράφηση άνω των 1.600 ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Πρόνοιας και της παιδικής προστασίας και – όπως έχει ομολογήσει η αναπληρώτρια υπουργός Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Θεανώ Φωτίου – μόνο τα 500 απ’ αυτά είναι γνωστά στο κράτος, ενώ είναι άγνωστα και ο αριθμός και η πορεία των παιδιών που ζουν στα ιδρύματα.
- Υπάρχει επίσημος έλεγχος των λόγων που προβάλλουν οι σχετικές κοινωνικές δομές για να αρνηθούν την αποδοχή των απροστάτευτων παιδιών;
- Οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις ενδιαφέρθηκαν για την έκθεση αυτών των παιδιών σε κάθε είδους κακοποίηση, σωματική, ψυχική, πνευματική, λόγω των ιδιότυπων συνθηκών μέσα στις οποίες εκμετρούν τη ζωή τους;
- Ποιος από τα επίσημα και αρμόδια κυβερνητικά πόστα ενδιαφέρθηκε για την απάνθρωπη και κατά παράβαση της διεθνούς και εθνικής νομοθεσίας μεταχείριση αυτών των ανηλίκων;
- Η πολυδιαφημισμένη «επιτάχυνση των διαδικασιών αναδοχής και υιοθεσίας» εξασφαλίζει τους καλύτερους δυνατούς όρους για το απροστάτευτο παιδί; Πώς; Με ημίμετρα, πλημμελείς ελέγχους και ιδεολογήματα τύπου «καλύτερα σε μια οποιαδήποτε οικογένεια παρά σε ίδρυμα»;
Οι μέχρι σήμερα κυβερνήσεις, διά στόματος κατά καιρούς υπουργών τους, συχνά μάλιστα σε προεκλογικές περιόδους, τάζουν διάφορα, παραπλανούν, ψηφοθηρούν και σκεπάζουν το ζήτημα.
Η πολιτική τους ιδρυματοποιεί καταναγκαστικά τα παιδιά. Τραυματίζει, πονά κι εκφυλίζει την παιδική ηλικία, μέσα σ’ ένα περιβάλλον που τα παιδιά βλέπουν κατά κύριο λόγο «άσπρη μπλούζα». Είναι διαρκώς σε επαφή με το στρες της ασθένειας, του πόνου και του θανάτου, χωρίς το χάδι του γονιού. Φτωχά, περιθωριοποιημένα, θύματα ρατσιστικών επιθέσεων από μικρούς και μεγάλους και κάποιες φορές και τα ίδια αναγκαστικοί θύτες.
ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ είναι υπεύθυνοι γι’ αυτήν την τραγική κατάσταση, της ουσιαστικής κακοποίησης, της έκθεσης παιδιών σε πολλαπλούς κινδύνους. Κι όσο χιλιάδες πιτσιρίκια αντιμετωπίζονται ως «καμένο χαρτί», ζώντας στην κόλαση του περιβόητου «κόστους – οφέλους» και της «ανάπτυξης», που απαγορεύει τη δημιουργία ανθρώπινων προνοιακών δομών, δημόσιων, δωρεάν, σύγχρονων και υψηλών προδιαγραφών, εξακολουθούν να μοιράζονται φοροελαφρύνσεις και δώρα σε εφοπλιστές, τραπεζίτες και μεγαλοεργολάβους…
Το άλμα στην ανθρωπότητα…
Στα πρώτα χρόνια της σοβιετικής εξουσίαςστη Ρωσία, τα εγκαταλελειμμένα παιδιά φτάνουν τα 7,5 εκατομμύρια. Παιδιά του δρόμου, που συχνά καταλήγουν σε συμμορίες, κλέβουν, επαιτούν, το 10% κάνει και χρήση ναρκωτικών ουσιών. Παρά το μέγεθος του προβλήματος, παρά τις τεράστιες καταστροφές που έχουν προκληθεί από τους πολέμους και την επέμβαση των ιμπεριαλιστών, η χώρα των Σοβιέτ δίνει μάχη!
Ο μεγάλος παιδαγωγός Αντόν Σεμιόνοβιτς Μακάρενκο (όπως αποτυπώνεται και στο έργο του «Παιδαγωγικό Ποίημα») από τα πρώτα κιόλας χρόνια δημιουργεί τον πρώτο σταθμό για τα παιδιά του δρόμου. Του δίνει το όνομα «Μαξίμ Γκόρκι», επηρεασμένος από το έργο και τη ζωή του συγγραφέα, καθώς ο ίδιος ο Γκόρκι είχε βιώσει από πρώτο χέρι την τύχη των εκατομμυρίων εγκαταλελειμμένων παιδιών, ζώντας από τα 9 του στο δρόμο.
Μοναδικό καθήκον, να δημιουργηθεί στον καμβά κι αυτών των παιδιών ο νέος άνθρωπος. Υπάρχουν μόνο οι γενικές κατευθύνσεις και ο στόχος, τα υπόλοιπα εφευρίσκονται.
Η εργασία, η μάθηση, η αύξηση του σεβασμού προς το κάθε παιδί είναι αχώριστοι «συνοδοί» της ζωής των 120 παιδιών στο Σταθμό «Γκόρκι». Δίπλα στη διδασκαλία των μαθημάτων βαδίζουν χέρι χέρι το διάβασμα, το θέατρο, ο κινηματογράφος, η ζωγραφική, η μουσική, ο αθλητισμός, οι εκδρομές, όλα στοιχεία της διαπαιδαγώγησης.
Ο Μαξίμ Γκόρκι (καθισμένος στη μέση) και ο Μακάρενκο (2ος όρθιος από αριστερά) με τα παιδιά του Σταθμού
Ο Γκόρκι στηρίζει τη μεταμορφωτική παιδαγωγική του Μακάρενκο και του σχολείου του, εκτιμώντας ότι «το πείραμα του Μακάρενκο έχει παγκόσμια σημασία». Σε γράμμα του παροτρύνει τα παιδιά του Σταθμού να διαβάσουν το έργο του «Παιδικά χρόνια»: «Εκεί θα δουν πως κι εγώ είμαι ένας άνθρωπος ακριβώς όπως και αυτοί, μόνο που από τα νεανικά μου χρόνια έδειχνα ακλόνητη επιμονή στη μάθηση και δεν με φόβισε ποτέ καμιά δουλειά. Πίστευα πραγματικά πως η μάθηση και η δουλειά θα τσακίσουν όλες τις δυσκολίες».
Το μεγάλο «στοίχημα» για τον Μακάρενκο και τα παιδιά του Σταθμού του είναι η πρόσκληση που του απευθύνουν, να μεταφερθούν και να αναλάβουν το σταθμό του Κουριάζ, όπου υπάρχει μια αρκετά μεγαλύτερη ομάδα εγκαταλελειμμένων παιδιών, που έως τότε δεν μπορούν να ενταχθούν στην κοινωνική ζωή της σοβιετικής κοινωνίας. Μερίδα παιδαγωγών εκφράζουν επιφυλάξεις. Ο Μακάρενκο θέτει σε συζήτηση στην παιδική κολεκτίβα την πρόταση να προσπαθήσουν να αλλάξουν την κατάσταση στο Κουριάζ. Την πρόταση στηρίζουν ομόφωνα και τα 120 παιδιά του Σταθμού «Γκόρκι». Σε σύντομο χρονικό διάστημα, η σχετικά μικρότερη αλλά καλά οργανωμένη κολεκτίβα του «Γκόρκι» καταφέρνει να τραβήξει στον δικό της τρόπο ζωής μια αρκετά μεγαλύτερη ομάδα παιδιών.
Εναν αιώνα πριν: Το σοβιετικό κράτος μέσα σε λίγα χρόνια, με οργανωμένο τρόπο περιθάλπει και μορφώνει όλα αυτά τα παιδιά του δρόμου σε ειδικές μορφωτικές – εργασιακές κολεκτίβες. Σπουδάζει εκατοντάδες χιλιάδες ως ειδικούς, μηχανικούς, γιατρούς, παιδαγωγούς.
Το «πείραμα» πέτυχε. Τίποτα δεν μπορεί να επισκιάσει την ακτινοβολία του και να φράξει το μέλλον του!
Εναν αιώνα μετά, με όλα τα άλματα που έχουν μεσολαβήσει στην επιστήμη, στην τεχνολογία και στην παραγωγή, με όλο τον τεράστιο πλούτο που παράγουν οι εργαζόμενοι της Ευρώπης, μια ματιά στα στοιχεία της καπιταλιστικής λυκοσυμμαχίας της ΕΕ είναι χαρακτηριστική:
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, από τα 32.000.000 παιδιά προσχολικής ηλικίας, το 25%, δηλαδή το 1 στα 4, ζουν στο όριο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού!
Για την Ελλάδα, την Κροατία, την Ιταλία, την Ουγγαρία και την Αγγλία, το ποσοστό ξεπερνά το 30%.
Το 11,2% των οικογενειών με παιδιά σε αυτήν την ηλικία, δηλαδή πάνω από 1 στις 10 οικογένειες, δεν έχει ούτε έναν εργαζόμενο…
Ρεπορτάζ: Ελένη ΤΖΙΒΡΑ
ιππόκαμπος 